Η ευρωπαϊκή κρίση και το παράδειγμα της Χιλής στο 15ο ΦΝΘ

Θεσσαλονίκη Ιδιαίτερα δημοφιλές αποδεικνύεται το αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Πατρίσιο Γκουσμάν από τη Χιλή, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Με αφορμή το έργο του πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη ανοιχτή συζήτηση με τίτλο «Από τη μάχη της Χιλής στην Ευρώπη της κρίσης: Λάθη, διδάγματα και ελπίδες». Παρά το ατύχημά του που τον κράτησε μακριά από τη Θεσσαλονίκη, ο δημιουργός ήταν «παρών» στη συζήτηση, καθώς συμμετείχε μέσω Skype.
Το σινεμά του Γκουσμάν είναι κατά βάση πολιτικό. Ο δημιουργός ενδιαφέρεται για την διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης, θέλοντας να θέσει τέλος σε φαινόμενα συλλογικής αμνησίας. Η ιστορική μνήμη, αλλά και η οικονομική κρίση και η δημοκρατία βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης, στην οποία συμμετείχαν, επίσης, ο ντοκιμαντερίστας Γιώργος Αυγερόπουλος, ο καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Γιάννης Σταυρακάκης και ο μεξικανός δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός, Φερνάντο Μορένο. Μιλώντας για τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και τον θρίαμβό του στις εκλογές του 1972, είπε: «Ήταν μια εξαιρετική στιγμή λαϊκής κινητοποίησης γύρω από μια λαϊκά εκλεγμένη κυβέρνηση, με στόχο να χτυπήσει τον κοινό εχθρό. Μια χώρα βιώνει κάτι τέτοιο μια φορά στα 100 χρόνια». Για τον Γκουσμάν η ιστορική μνήμη δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά, όπως είπε, κατάκτηση της κοινωνίας. «Είμαστε ένας λαός που δεν αναλαμβάνει ευθύνη για το παρελθόν του» δήλωσε ο Γκουσμάν αναφερόμενος στην πατρίδα του, τονίζοντας ότι πολλοί χιλιανοί πολίτες ακολουθούν την τακτική «δεν ξέρω, δεν είδα». Ερωτηθείς εάν η Ελλάδα και η Ευρώπη μπορούν να αντλήσουν παραδείγματα από την περίοδο Αλιέντε, ο Γκουσμάν είπε ότι η διακυβέρνηση του Αλιέντε ήταν μια μοναδική περίπτωση στο είδος της. «Κάθε χώρα πρέπει να ανακαλύψει τον δικό της δρόμο» τόνισε. «Όταν μιλάμε για μνήμη μπορούμε να πιστέψουμε το κλισέ ότι το παρελθόν ήταν καλύτερο. Όσο μεγαλώνει κανείς, γίνεται δέσμιος της νοσταλγίας» συμπλήρωσε ο δημοσιογράφος Φερνάντο Μορένο, επισημαίνοντας ότι η μνήμη είναι κάτι που διαμορφώνεται καθημερινά. «Η αόρατη γραμμή που συνδέει τη χούντα του Πινοσέτ με την Ευρώπη της κρίσης ονομάζεται νεοφιλελευθερισμός» είπε ο σκηνοθέτης Γιώργος Αυγερόπουλος. «Το 2008, η άπληστη νεοφιλελεύθερη οικονομία πυροβόλησε το πόδι της. Για να γιατρευτεί αποφάσισε ότι χρειάζεται περισσότερος νεοφιλελευθερισμός» είπε. Για τη σχέση της εμπειρίας της Χιλής με την Ευρώπη του σήμερα μίλησε και ο κ. Σταυρακάκης. «Στην Ελλάδα» είπε «έχουμε μια οριακή περίπτωση και θα έπρεπε να μας βάλει σε σκέψεις η σχέση δημοκρατίας και καπιταλισμού. Αυτά που συνέβησαν στη Χιλή ακούγονται οικεία. Πρόκειται για το ίδιο πλαίσιο, μόνο που αντί για τα ‘’παιδιά του Σικάγο’’ έχουμε τους τεχνοκράτες, με μπροστάρη το ΔΝΤ. Μέσα από το έργο του Γκουσμάν, αναρωτιόμαστε μήπως τα πειραματόζωα του σήμερα έχουν κάτι από τα πειραματόζωα του χθες». Παράλληλα, γεμάτη ήταν η αίθουσα στην προβολή της ταινίας Ο απατεώνας του Μπαρτ Λέιτον. Ο σκηνοθέτης διηγείται μια απίθανη ιστορία. Ένας νεαρός υποστηρίζει ότι είναι ένας έφηβος που εξαφανίστηκε στις ΗΠΑ. Το πρόβλημα είναι ότι ο νεαρός δεν μιλά καλά αγγλικά και δεν μοιάζει καθόλου με το εξαφανισμένο αγόρι. Η οικογένεια, όμως, μοιάζει να τον αποδέχεται γεγονός που προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Όχι αυτό που θα λέγαμε «καθαρόαιμο» ντοκιμαντέρ, ο Απατεώνας χρησιμοποιεί τις συνεντεύξεις των προσώπων, δραματοποιώντας τα όσα έγιναν. Σίγουρα ενδιαφέρον και συναρπαστικό, αν και στιγμές-στιγμές υπερβολικό. Στο The Invisible War, το οποίο ήταν και υποψήφιο για Όσκαρ Ντοκιμαντέρ ο Κέρμπι Ντικ ασχολείται με μια σκοτεινή σελίδα του αμερικανικού στρατού. Τα περιστατικά βιασμών γυναικών που υπηρετούν από άλλους στρατιώτες και τον κανόνα της «omerta». Μέσα από συνεντεύξεις θυμάτων, αλλά και ανώτερων αξιωματούχων αποκαλύπτει την ανικανότητα των Αρχών να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ενώ προς τιμήν του δεν περιορίζεται μόνο στις γυναίκες θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά κάνει αναφορά και στους άνδρες. Αγγελική Στελλάκη πηγή:in.gr

Tweet